5 Ekim 2011 Çarşamba

Düzenli Müdahale

Zamanında bu kitabı görünce bayağı heyecanlanmıştım. Sonrasında ayrıntılı bir şekilde okumaya fırsatım olmadı ama üstünkörü taradığımda, o günkü heyecanımı paylaşmakta zorlanıyorum. Aşağıda aldığım birkaç not var kitapla ilgili:

***********************

[s 125] “Bilimsel gözlem sadece gozlem degildir, ama kontrol altindaki kosullar altinda gozlemi kolaylastiran durumun insa edildigi andır. Bu tarz bir gözlemin, bilgi üretme düzenleri içindeki öznelerin katılımına bağımlı olmasının iki seviyesi var: ilki, gözlemin amaç ve parametrelerinin belirlenmesinde ve ikincisi, gözlemin gerçekleşmesinde."

Gözlemin parametlerini ve amacını belirleme aşaması pratik olduğu kadar ahlaki bir meseledir aynı zamanda. Belli bir gözlemin sonuçlarını nasıl bir kullanımı hedefleyerek kullandığın, gözlemin içeriğini kritik bir şekilde değiştirebilir. Popper tam da bu tarz yargıları bilimin kapsamında görmüyordu.


[s 126] “Popper'in (e.g. 1959), iyi kontrolun gozlemi gozlemciden illa ki bagimsiz yaptigi gorusunu, gozlemin sirf biyolojik bir olgu olmasi yuzunden kabul edemem. Iddia ediyorum ki, yorum gozlem eylemine icseldir (gozlemin disinda olarak dusunulemez).”

Bundan sonra seçici algıyla bir kaç deney sonucundan bahsettikten sonra şunu söylüyor:

"Gözlem, bariz bir şekilde, 'saf' değildir: kavramsal ve duygusal yorum çerçevelerince dolaylı hale getirilmiştir."

Sonra kitaba ismini veren "düzenli müdahale" kavramını şöyle tanımlıyor:

[s129]"Eğer müdahale, bir öznenin değiştirmek için gerçekleştirdiği amaçlı eylem ise, o zaman düzenli müdahale bir öznenin, sınırlar konusunda bir farkındalıkla koşullanmış bir değişim yaratmak amacıyla gerçekleştirdiği amaçlı eylemdir."

Her bilimsel çalışma, eğer genel düzeni anlamayı hedefliyorsa, sınırsız bir kapsayıcılık yerine kendi sınırlarını seçmeye yönelmeli. Böylece çalışmanın hem bilgisel kapsamı hem de ahlaki çapı hakkında bir fikir sahibi olmak mümkün olabilir.

Yöntemsel çoğulculuk belli bir inceleme alanına birden fazla şekilde yaklaşılabileceğini ve tüm şekillerin de kendi geçerlilikleri olacağını varsayar. Sınırlar konusundaki farkındalık da çalışma sınırları dışında kalan yöntemlerin de geçerli olabileceğini kabul etmeye dayanır. Böylece yöntemsel çoğulculuk ve sınırlar konusundaki farkındalık beraber varolurlar.



Göndermeler

Midgley, Gerald (2000) “Systemic Intervention: Philosophy, Methodology, and Practice,” Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder